Η αναγκαιότητα της ενδοσκόπησης

Ο άνθρωπος είναι το πρώτο πλάσμα που κοίταξε όρθιο τον ουρανό. Είναι ο «άνω θρώσκων», ο οποίος έχοντας σώμα οργανικό, με σχήμα, μορφή και κίνηση, αισθήσεις και αντίληψη δε χρειάστηκε τέσσερα πόδια για να βαδίσει ούτε να ξαπλώσει ανάσκελα στη γη για να στείλει το βλέμμα του βαθιά στο αχανές μεγαλείο του ουρανού.  

Είναι το ον, το οποίο αφού μπόρεσε να αμυνθεί από ένστικτο και να επιβιώσει χάρη στη λογική του κατάφερε να τακτοποιήσει τη σκέψη του, να τελειοποιήσει τον εγκέφαλό του και να ενισχύσει τη δύναμή του, ξεμακραίνοντας από τη φύση του ζώου.

Είναι το ίδιο ον, το οποίο στη συνέχεια ξεπέρασε τους φραγμούς της φύσης και ξεχύθηκε σε αναζητήσεις και έρευνες για την κατάκτηση κάθε επιθυμητού στόχου του.

Είναι ο άνθρωπος, του οποίου το «πρόβλημα» εξέτασε ο Αριστοτέλης και σημείωσε στο «Μετά τα φυσικά» ότι με τις αισθήσεις του – αρχικά με την όραση και στη συνέχεια και με τις υπόλοιπες – κατάφερε να αντιληφθεί, να θαυμάσει, να κατανοήσει σε βάθος και να αποδεχθεί τις ομοιότητες και τις διαφορές του σημαίνοντος και του σημαινομένου.

Η αλήθεια είναι ότι αυτός ο άνθρωπος παρότι με τα επιτεύγματά του ενδυνάμωσε την αυτοπεποίθησή του σε μεγάλο βαθμό εντούτοις δεν κατάφερε να απελευθερωθεί από τα αρχέγονα ένστικτά του· ούτε καν να τα περιορίσει πόσο μάλλον να τα νεκρώσει ολοκληρωτικά. Ίσως γιατί η δύναμη, την οποία συσσώρευσε γύρω από τον εαυτό του, συμμετέχοντας στο πολυπύρηνο σύμπαν, παραγκώνισε τη συνεχή εσωτερική ανάγκη του – ως έλλογο όν – να γνωρίζει τον εαυτό του, να αναρωτιέται για τις πράξεις του, να τις εξετάζει και να τις κρίνει.

Σύμφωνα με τον Ηράκλειτο εκείνο που οδηγεί τον άνθρωπο στην αλήθεια δεν είναι η εξωτερική γνώση αλλά η ενδοσκόπηση: «Εδιζησάμην Εμεωυτόν».

Σε μία και μόνη ρήση εμπεριέχεται τόσο η φιλοσοφική σοφία όσο και το νόημα της συνεχούς προσπάθειας με στόχο την κατανόησή της· το νόημα για την αναζήτηση της Αληθινής Ζωής, ανάλογα πάντα με τη σοβαρότητα των κοινωνικών συνθηκών καθώς και τη συναισθηματική ωριμότητα του κάθε ανθρώπου.

Είναι αλήθεια πως όσες φορές κι αν ζήτησε ο άνθρωπος τη βοήθεια του βαθύτερου εαυτού του εκείνος δεν αρνήθηκε να του την προσφέρει. Όπως είπε και ο Σωκράτης: Αυτά που θα καταλάβει ο καθένας από την ενδοσκόπηση θα είναι σπουδαία αλλά θα υπάρχουν πάντα και όσα δεν θα μπορέσει να καταλάβει, που θα είναι σπουδαία εξίσου.

Ίσως, σε κάποιες περιπτώσεις, ο ίδιος (ο άνθρωπος) αρνηθεί να σηκώσει το βάρος της διατιθέμενης γνώσης και εμπειρίας και προτιμήσει να μείνει στην ασφάλεια της πολυθρόνας του.

Η στιγμή θα δείξει την αναγκαιότητα της γνώσης, που βρίσκεται εκεί βαθειά ώστε να γίνει η επιλογή με σεβασμό και αποφασιστικότητα.

[Εργασία σε εξέλιξη]